ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ:ΜΙΑ ΘΛΙΒΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Στη καθομιλουμενη χρησιμοποιουμε συχνα τον ορο "ναρκισσιστης" για καποιον/καποια που δειχνει να φροντιζει και να αγαπαει πολυ την εικονα του και τον εαυτο του. Αυτο που αγνοουμε ειναι πως ο ναρκισσισμος δεν ειναι κατι "χαριτωμενο" ουτε κατι που μπορουμε να αντιμετωπισουμε ελαφρα.
Διοτι ο ναρκισσισμος ειναι μια βαρια ψυχικη ασθενεια, απο την οποια δε πασχουν απαραιτητα εκεινοι που συνηθιζουμε να χαρακτηριζουμε ναρκισσιστες μονο και μονο επειδη περνανε πολυ ωρα μπροστα στον καθρεπτη.

Αυτο γινεται ξεκαθαρο απο το γεγονος οτι η ιδεα ενος πρωτογενους και κανονικου ναρκισσισμου  προεκυψε,συμφωνα με τον Φρουντ,"απο την αποπειρα μας να κατανοησουμε τη dementia praecox
(  http://en.wikipedia.org/wiki/Dementia_praecox  )
 η τη σχιζοφρενεια"
"Οι ασθενεις αυτου του ειδους",
(οπως διαβαζουμε στο βιβλιο του Φρουντ,"ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΜΟΣ,ΜΑΖΟΧΙΣΜΟΣ,ΦΕΤΙΧΙΣΜΟΣ",μεταφραση:Λευτερης Αναγνωστου),

"τους οποιους προτεινα να αποκαλεσουμε παραφρενικους, παρουσιαζουν 2 θεμελιωδη χαρακτηριστικα: τη μεγαλομανια και την αποστροφη του ενδιαφεροντος τους απο τον εξωτερικο κοσμο (προσωπα και πραγματα). Λογω της τελευταιας μεταβολης, διαφευγουν απο καθε επηρεασμο μεσω της ψυχαναλυσης και αναφορικα με τις δικες μας προσπαθειες, ειναι ανιατοι.
Η αποσυρση του παραφρενικου απο τον εξωτερικο κοσμο απαιτει ομως εναν ακριβεστερο χαρακτηρισμο.
Ο υστερικος και ο ψυχαναγκαστικονευρωτικος, αναλογα με την εκταση της ασθενειας τους,
εχουν επισης διακοψει τις επαφες τους με τη πραγματικοτητα,
Η αναλυση ομως δειχνει οτι δεν εχει αρθει διολου η ερωτικη σχεση τους προς προσωπα και πραγματα. Τα διατηρουν ακομη στις φαντασιωσεις τους, δηλαδη εχουν υποκαταστησει αφενος τα πραγματικα αντικειμενα με φανταστικα των αναμνησεων τους,
η τα εχουν αναμειξει με αυτα,
και, αφετερου, εχουν παραιτηθει απο την προετοιμασια κινητικων ενεργειων για την επιτευξη των στοχων τους σε αυτα τα αντικειμενα.
Για τουτη την κατασταση της λιμπιντο θα επρεπε να δεχτουμε μονο την εκφραση που χρησιμοποιησε και αλλου ο Γιουνγκ: εσωστρεφεια της λιμπιντο.
Ο παραφρενικος ομως διαφερει.
Φαινεται να εχει αποσυρει πραγματι τη λιμπιντο του απο τα προσωπα και τα πραγματα του εξωτερικου κοσμου, χωρις να τα εχει υποκαταστησει στις φαντασιωσεις του με αλλα.
Και οπου συμβαινει αυτο, η υποκατασταση δηλαδη, φαινεται να ειναι δευτερογενες και να αποτελει μερος μιας θεραπευτικης αποπειρας, με την οποια θελει να επαναφερει τη λιμπιντο στα αντικειμενα.
Προκυπτει λοιπον το ερωτημα:
Ποιο ειναι στη σχιζοφρενεια το πεπρωμενο της αποσυρομενης απο τα πραγματα λιμπιντο;
Η μεγαλομανια σε αυτες τις καταστασεις δειχνει εδω τον δρομο. Εχει δημιουργηθει ασφαλως σε βαρος της λιμπιντινικης επενδυσης των αντικειμενων.
Η ΑΠΟΣΥΡΟΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΚΟΣΜΟ ΛΙΜΠΙΝΤΟ ΔΙΟΧΕΤΕΥΕΤΑΙ ΣΤΟ ΕΓΩ, ΟΠΟΤΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ ΜΙΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ, ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΠΟΚΑΛΕΣΟΥΜΕ ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΜΟ"









Με λιγα λογια, αυτο που λεει ο Φρουντ ειναι πως, σε ορισμενους ανθρωπους, η λιμπιντο,
η γενετησια ορμη, δε βρισκει τον δρομο να διοχετευθει στον εξωτερικο κοσμο,
σε καποιον ανθρωπο η σε καποιο πραγμα. Οταν ποθουμε καποιον ανθρωπο,
οταν ειμαστε σε θεση να ποθησουμε καποιον, να αγαπησουμε καποιον,
τοτε προφανως και η ψυχικη λειτουργια μας ειναι ομαλη.
Ομαλη παραμενει η ψυχικη λειτουργια ακομα κι οταν χανουμε το σεξουαλικο μας ενδιαφερον για τον οποιονδηποτε ανθρωπο, αλλα δυναμεθα να μετουσιωσουμε τη γενετησια ορμη σε ενδιαφερον για τη δουλεια μας, σε ενδιαφερον για ενα χομπι, μια ενασχοληση, σε ενα Αντικειμενο.
Το φαινομενο αυτο λεγεται Μετουσιωση..
μπορει η σεξουαλικοποιηση, η επενδεδυμενη σεξουαλικη ενεργεια δηλαδη σε ενα Πραγμα οπως η δουλεια μας, να ακουγεται καπως ασχημα,
αλλα τουλαχιστον, σε αυτη τη περιπτωση, η Μετουσιωση μας εξασφαλιζει οτι η λιμπιντι ρεει κανονικα.

Το προβλημα ξεκιναει οταν η λιμπιντο αποσυρεται στο Εγω. Οταν δηλαδη αποτυγχανουμε να επενδυσουμε σεξουαλικα σε οποιονδηποτε αντικειμενο, Ανθρωπο η Πραγμα.
Μια απο τις συνεπειες της "αποτυχιας του ψυχικου αυτου εργου ειναι η υποχονδρια",
κατι αναλογο με το αγχος στις μεταβιβαστικες νευρωσεις.
Γιατι ο ναρκισσιστης δεν εχει καμια σχεση με τον υστερικο η τον ιδεοψυχαναγκαστικο,
των οποιων η λιμπιντο καταφερνει να διοχετευθει στα αντικειμενα,
εστω κ στις φαντασιωσεις του
(αδυνατωντας ομως να ξεφυγει απο αυτες,
αδυνατωντας να κινηθει προς τη πραγματοποιηση τους).

Ο ναρκισσιστης επομενως αποσυρει τη λιμπιντο, τη γενετησια ορμη του, ολη τη σεξουαλικοτητα του, στο Εγω του. Οπως ο Ναρκισσος του Μυθου, ερωτευεται το ειδωλο του στα νερα της λιμνης και τελικα πεθαινει απο
"μια λαχταρα,την οποια η αντανακλαση της εικονας του δε θα μπορουσε να του ικανοποιησει ποτε"

Συμφωνα με τη Νανσυ ΜακΟυιλιαμς
("ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ",μεταφραση:Αντωνια Καραμπετσου),
"τα ναρκισσιστικα ατομα,εχουν μια αισθηση ακαθοριστης εξαπατησης,ντροπης,φθονου,κενοτητας η ανολοκληρωτου κενου,ασχημιας και κατωτεροτητας η τα αντισταθμιστικα στοιχεια αυτων των αισθηματων:πιστευουν οτι εχουν παντα δικιο και νιωθουν υπερηφανεια,περιφρονηση,αμυντικη αυταρκεια,ματαιοδοξια και αισθημα υπεροχης"



Η Μακ Ουιλιαμς το προχωραει ακομα περισσοτερο το πραγμα, συνδεοντας το ναρκισσισμο με τη σημερινη εμπορευματικη κοινωνια, θεωρωντας το ναρκισσισμο πραγματικη επιδημια,
συγκριτικα με την εποχη του Φρουντ, οπου ο ναρκισσισμος δεν ειχε γονιμο εδαφος για να βλαστησει,

"..τα χαρακτηριστικα της συγχρονης ζωης ενισχυουν το ναρκισσισμο των ατομων.
Ο κοσμος μεταβαλλεται ραγδαια, μετακινουμαστε συχνα, τα μεσα εκμεταλλευονται τις ανασφαλειες μας και τρεφουν τη ματαιοδοξια και την απληστια μας,
ο υλισμος καθιστα ανισχυρες εως ενα βαθμο, τις εσωτερικες νορμες που ειχαν παγιωσει οι θρησκευτικες παραδοσεις. Στις μαζικες κοινωνιες και σε εποχες ραγδαιας αλλαγης η αμεση εντυπωση που προκαλει ενα ατομο στους αλλους μπορει να ειναι πιο επιτακτικη απο τη τιμιοτητα και την ειλικρινεια του,
χαρακτηριστικα που εκτιμωνται σε μικροτερες και πιο σταθερες κοινωνιες,
οπου οι ανθρωποι γνωριζουν καλα ο ενας τον αλλον ωστε να κρινουν ενα ατομο με βαση το παρελθον και τη φημη του."


Μεγαλουπολη, εσωτερικη παγωνια, αποξενωση. Μπροστα σε μια οθονη κρινουμε βιαστικα το Συμπαν, μπροστα σε μια οθονη οπου κατα καποιο τροπο αντανακλαται το ειδωλο μας,
σα το Ναρκισσο και τη λιμνη οπου πνιγεται,
προσπαθουμε να καταλαβουμε, προσπαθουμε να ερθουμε σε επαφη με τον Αλλον,
προσπαθεια καταδικασμενη σε αποτυχια,
γιατι το μονο που τελικα αντανακλαται στην οθονη ειναι το ειδωλο μας.
Μπροστα σε λεξεις κι εικονες, αυτοικανοποιουμαστε με αυτες τις λεξεις και τις εικονες,
κρατωντας σε αποσταση τον Αλλον, στελνοντας αλλεπαλληλα μηνυματα,
αλλα η απογνωση αυτων των αλλεπαλληλων μηνυματων δε μπορει να μας κρυψει τελικα
το οτι ο ο πομπος κι ο δεκτης αυτων των μηνυματων ταυτιζεται,
εμεις ειμαστε ο πομπος και εμεις ειμαστε ο δεκτης των μηνηυματων μας.
Τα λογια μας ειναι αλληλεγγυη και προσπαθεια για κατανοηση,
αλλα το αποτελεσμα δεν ειναι ουτε η αλληλεγγυη ουτε η κατανοηση.
Δε ξερω αν φταινε τα υλικα αγαθα
(αλλωστε η Μετουσιωση τα προυποθετει),
δε ξερω αν φταει το Διαδικτυο κι η ανομολογητη απολαυση που αντλουμε απο τα facebook
 κ τα myspace, απολαυση που δεν ειμαστε διατεθειμενοι να ανταλλαξουμε με κατι πιο απτο,
δε ξερω αν φταιει η κλιμακουμενη απογνωση που αντι να ενωνει, απομονωνει,
ξερω ομως οτι ο Καπιταλισμος τροφοδοτειται απο το Ναρκισσισμο κι ο Ναρκισσισμος τροφοδοτειται απο τον Καπιταλισμο, και πως θα μπορουσε να γινει αλλιως,
απο τη στιγμη που και τα 2 ισουνται με τη Μοναξια..
Και η Μοναξια συνδεει αυτα τα 2,
χαλυβδωνοντας το δεσμο τους, καθιστωντας τα αξεδιαλυτα.
Για αυτο λεω και ξαναλεω, οτι κανεναν καπιταλισμο δε θα νικησουμε μονο με λογια,
συνθηματα και θυμο. Απαραιτη προυποθεση για μια συνολικη αλλαγη του συγχρονου τοπιου που θυμιζει Αποκαλυψη, ειναι η Αγαπη για τον Αλλον, η Αγαπη,
πανω απο ολα, η Αγαπη.
(Η οποια, για να το θεσω πραγματιστικα,ε πιστημονικα -και εστω ξενερωτα-,
κανει τη λιμπιντο να ρεει.)