ΣΟΠΕΝΧΑΟΥΕΡ,Ο ΣΚΟΤΕΙΝΟΤΕΡΟΣ ΤΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ (Κ ΜΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΝΑ ΑΝΤΛΗΘΕΙ ΛΙΓΟ ΦΩΣ)

O Γερμανος φιλοσοφος Αρθουρος Σοπενχαουερ ειναι ισως ο σκοτεινοτερος των φιλοσοφων, σκοτεινος οχι σα τον Ηρακλειτο, τον Χεγκελ η τον Χαιντεγκερ (με την εννοια δηλαδη του δυσνοητου κ απροσιτου), σκοτεινος με την εννοια του πεσσιμισμου και της μελαγχολιας,
δε νομιζω οτι εχω διαβασει λογια πιο απελπιδα απο τα δικα του. Αυτο σημαινει οτι οποιος ειναι στα ορια της καταθλιψης, καλυτερα να μη συνεχισει!

"Αν ενας θεος δημιουργησε αυτον τον κοσμο, δεν θα μου αρεσε να ειμαι ο Θεος. Η δυστυχια και οι συμφορες του θα ραγιζαν τη καρδια μου"
"Στα 17 μου χρονια, διχως εμβριθη σχολικη εκπαιδευση, με αδραξε η δυστυχια της ζωης, 
οπως συνεβη στο νεαρο Βουδα οταν αντικρυσε την αρρωστια, τα γηρατεια, τον πονο και τον θανατο. Η αληθεια....ηταν πως ο κοσμος αυτος δεν μπορουσε να αποτελει εργο ενος φιλευσπλαχνου Οντος, αλλα μαλλον ενος δαιμονα,
που ειχε δημιουργησει τα πλασματα, ωστε να απολαμβανει τα μαρτυρια τους.
Σε αυτο συνηγορουσαν ολα τα στοιχεια, και η πιστη πως ειναι ετσι τα πραγματα, υπερισχυσε"
"Οτι μπορει καποιος να αντιμετωπιζει σοβαρα τη φιλοσοφια δεν εχει, κατα κανονα, 
περασει απο το μυαλο κανενος, πολυ λιγοτερο δε απο το μυαλο ενος λεκτορα της φιλοσοφιας,
οπως αντιστοιχα, κατα κανονα, 
κανεις δεν πιστευει λιγοτερο στον Χριστιανισμο, απο τον Παπα"

Ακομα και για το υπερτερο κι ευγενεστερο συναισθημα των ανθρωπων, την αγαπη προς τον συντροφο μας, ο Σοπενχαουερ βρηκε ισως την σκοτεινοτερη κ θλιβεροτερη εξηγηση που θα μπορουσε να σκεφτει καποιος.

Οπως γραφει ο Ντε Μποτον, στο βιβλιο του "Η ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ",

"...Ορισε μια δυναμη που υπαρχει μεσα μας και θεωρουσε οτι εχει μονιμο προβαδισμα εναντι της λογικης, μια δυναμη τοσο ισχυρη ωστε να διαστρεβλωνει ολα τα σχεδια και τις κρισεις της λογικης,
την οποια ονομασε θεληση για ζωη (Wille zum Leben)
-καθοριζοντας την ως μια εμφυτη παρορμηση των ανθρωπων να παραμεινουν ζωντανοι και να αναπαραχθουν.
Η θεληση για ζωη οδηγουσε ακομα και ταγμενους καταθλιπτικους να αγωνιζονται για την επιβιωση τους οταν απειλουνταν απο καποιο ναυαγιο η μια θανατηφορα ασθενεια. Διασφαλιζε οτι τα πλεον εγκεφαλικα, αριβιστικα ατομα θα ξελογιαζονταν στη θεα ενος βρεφους που γουργουριζει η,
ακομα κι αν εμεναν ασυγκινητα, ηταν πολυ πιθανο να αποκτησουν παιδι ετσι κι αλλιως
 και να το αγαπησουν παραφορα οταν γεννιοταν.
Και η θεληση για ζωη ηταν που οδηγουσε τους ανθρωπους να χανουν τη λογικη τους μπροστα στις ομορφες επιβατισσες που καθονταν στην αλλη πλευρα του διαδρομου μιας ταχειας."

Και ποιος ειναι ο σκοπος καθε ερωτικης επιχειρησης;

"Οχι η συναναστροφη ουτε η σεξουαλικη απελευθερωση, η κατανοηση η η ψυχαγωγια.
Ο ερωτας κυριαρχει στη ζωη επειδη Στην πραγματικοτητα,αυτο το οποιο διακυβευεται δεν ειναι τιποτε περισσοτερο απο τον σχεδιασμο της επομενης γενιας.. Η υπαρξη κ η φυση της."
"Επειδη ακριβως ο ερωτας μας οδηγει με τετοια ενταση προς τη δευτερη απο τις σημαντικες εντολες της θελησης για ζωη, ο Σοπενχαουερ τον χαρακτηρισε ως την πλεον αναποφευκτη και κατανοητη απο τις εμμονες μας"


Αυτη η θεωρια του Σοπενχαουερ, θα μπορουσε να σκεφτει καποιος οτι δικαιωνεται απο τη Βιολογια.
Τι αλλο ειναι τα "εγωιστικα γονιδια" του Δαρβινου και του Ντωκινς;
Μια ορμη μεσα μας που ζηταει τη διαιωνιση του ειδους, την αναπαραγωγη, τη συνεχιση
 και τη μεταφορα των γονιδιων μας στους απογονους μας.
Κι αυτη η ορμη απανταται σε ολα τα πλασματα της φυσης.

Παλι απο το ιδιο βιβλιο του ΝτεΜποτον, ο Σοπενχαουερ μιλαει για ...τα μυρμηγκια!

 "Αναλογιστειτε την αεικινητη εργατικοτητα των δυστυχων μυρμηγκιων..
Η ζωη των περισσοτερων εντομων δεν ειναι παρα ενας διαρκης αγωνας για την προετοιμασια τροφης και κατοικιας για τη μελλοντικη γενια που θα προκυψει απτα αβγα.
Αφου τα νεογνα καταναλωσουν τη τροφη και προχωρησου στο σταδιο της χρυσαλλιδας, εισερχονται στη ζωη απλως και μονο για να ξεκινησουν την ιδια δραστηριοτητα και παλι απο την αρχη..
Δεν μπορουμε παρα να αναρωτηθουμε ποιο το αποτελεσμα που προκυπτει..
Δεν εχουν τιποτα να επδειξουν περα απο την ικανοποιηση της πεινας και του σεξουαλικου παθους, και...μια ελαχιστη στιγμιαια ευαρεσκεια...κατα καιρους αναμεσα στις...ατερμονες αναγκες και στους κοπους τους"


Περα ομως απο τη Βιολογια, ο Σοπενχαουερ υπηρξε κατα καποιο τροπο προαγγελος και της Ψυχαναλυσης.
Θεωρωντας αυτη τη ΘΕΛΗΣΗ ΓΙΑ ΖΩΗ, μια εξωτερικη δυναμη που απλως μας επιβαλλει τον εαυτο της (τη θεληση της),
διχως εμεις να το καταλαβαινουμε,
υποστηριξε
"πως διαιρουμαστε σε συνειδητους και ασυνειδητους εαυτους, με τον ασυνειδητο να κυριαρχειται απο τη θεληση για ζωη, και τον συνειδητο να υποτασσεται, ανικανος να γνωριζει ολα τα σχεδια του πρωτου. Αντι να αποτελει μια ισχυρη οντοτητα, το συνειδητο μυαλο αποτελει κοντοφθαλμο υπηρετη μιας κυριαρχικης, ψυχωτικης με τα παιδια θελησης για ζωη: 
Η νοηση δεν εισχωρει στο μυστικο εργαστηρι των αποφασεων της θελησης.
Αποτελει φυσικα εμπιστο της θελησης, εναν εμπιστο ομως που δεν γνωριζει τα παντα.
Η νοηση κατανοει μονο ο,τι ειναι απαραιτητο για την προωθηση της αναπαραγωγης-
αρα ειναι πιθανο να κατανοει ελαχιστα πραγματα:
Παραμενει..σε μεγαλο βαθμο αποκλεισμενη απο τις πραγματικες αναλυσεις και μυστικες αποφασεις της θελησης της."

Να διευκρινισω εδω οτι η συνδεση Σοπενχαουερ με Βιολογια και Ψυχαναλυση, ειναι δικια μου,
ο Ντε Μποτον δε προβαινει σε αυτη τη συνδεση. Ο Φρουντ ουδεποτε βεβαια μιλησε για μια μυστηριωδη θεληση για ζωη που ειναι κρυμμενη στο ασυνειδητο και μας καθοριζει,
μιλησε ομως για την υπαρξη του Ασυνειδητου, ειπε οτι αυτο (Es) ειναι που μας καθοδηγει πολλες φορες διχως να το καταλαβαινουμε, μιλησε για ασυνειδητες παρορμησεις κι επιθυμιες που βγαινουν στην επιφανεια διχως να το καταλαβαινουμε
και καλουμαστε εκ των υστερων να τις εξηγησουμε μεσω αυτης της ξαφνικης αποκαλυψης
(παραπραξιες, γλωσσικα ολισθηματα-lapsus)
και φυσικα εδωσε μεγαλη σημασια στα ονειρα για τον εξης λογο,
οτι τα ονειρα ειναι η βασιλικη οδος προς το ασυνειδητο.

Πραττουμε πολλες φορες διχως να καταλαβαινουμε τα βαθυτερα κινητρα μας,
ακομα κι η ιδια η επιθυμια μας ειναι η επιθυμια του Αλλου,
οπως ελεγε ο Ζακ Λακαν, κυριαρχουμαστε κατα καποιο τροπο απο δυναμεις που βρισκονται μεσα μας, διχως να μπορουμε να δουμε παρα μονο το ισχνο περιγραμμα τους,
αυτο το ειπαν κι οι δυο.
Απλα ο Φρουντ το ειπε Ασυνειδητο
(το οποιο διαμορφωθηκε απο τα γεγονοτα των παιδικων μας χρονων),
ενω ο Σοπενχαουερ το ειπε Θεληση για Ζωη, που βρισκεται εξω απο εμας, και μας ελεγχει.

Μα τι ακριβως ειναι αυτη η Θεληση για Ζωη; Θελει κατι παραπανω εκτος απ'το..να θελει;

Η απαντηση στο δευτερο ερωτημα ειναι: Οχι.

Μεταφερομαστε στο βιβλιο του Μαικλ Γκιλεσπι, Ο ΜΗΔΕΝΙΣΜΟΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΝΙΤΣΕ
"Ο κοσμος ως πραγμα καθ'εαυτο ειναι μια μεγαλη βουληση που δεν γνωριζει τι βουλεται.
Εξ αιτιας αυτου δε γνωριζει και απλως βουλεται, επειδη ειναι βουληση και τιποτε αλλο"
"Καθε ατομικη ενεργεια εχει καποιο σκοπο η στοχο, η βουληση ως ολον δεν εχει καποιο σκοπο εν οψει"
"Η ζωη ως ολον ειναι ανευ νοηματος."
"Η βουληση, ως μοναδικη και αδιαιρετη πηγη ολων των πραγματων, ειναι απολυτη:
"Η βουληση δεν ειναι μονο ελευθερη αλλα και παντοδυναμη".
Καθε φαινομενικο πραγμα καθοριζεται απο την αδηριτη αναγκη,
και για αυτο τα μεμονωμενα ανθρωπινα οντα δεν ειναι ποτε ελευθερα.
Η βουληση ομως, οπως και το πραγμα καθεαυτο, δεν υποκειται στους φαινομενικους νομους,
και αρα ειναι απολυτως ελευθερη και παντοδυναμη.
Δεν υπαρχει τιποτα πισω απο αυτη, ειναι αθεμελιωτη."


(Να πω εδω για να μη γινει καποιο μπερδεμα, οτι το WILLE το μεταφραζει ο μεταφραστης του βιβλιου του Μποτον ως ΘΕΛΗΣΗ, ενω ο μεταφραστης του βιβλιου του Γκιλεσπι ως ΒΟΥΛΗΣΗ.
Να πω επισης οτι το "πραγμα καθεαυτο" δεν ειναι παρα το καντιανο das Ding an Sich, για το οποιο, συμφωνα με τον Καντ, η ανθρωπινη συνειδηση δεν εχει προσβαση και πρεπει να αρκεστει να ερευνα τον κοσμο των φαινομενων)

Αν σας φαινονται ολα αυτα στεναχωρα, η αληθεια ειναι οτι η σοπεναουερικη θεωρηση γινεται ακομα πιο καταμαυρη και δυσοιωνη,
οτι αυτη η θεληση για ζωη, ειναι υπευθυνη για τα δεινα του ανθρωπου, ακαταπαυστη κι αλογιστη,
δεν κανει τιποτα αλλο απο το να φερνει τον πολεμο μεταξυ των ανθρωπων,
την αμοιβαια συγκρουση
(εδω διακρινονται κι οι Χομπσιανες επιρροες)

Μπορει να κουβαλαμε την αυτοκαταστροφη μας, να ειμαστε οι ιδιοι οι φορεις των δεινων μας,
αλλα δυστυχως δε μπορουμε να κανουμε τιποτα για αυτο,
ο Σοπενχαουερ σα μονη λυση προβαλλει την αταραξια, την αποχη απο τα παθη,
την προσπαθεια να απεχουμε απο οποιουδηποτε ειδους δραστηριοτητα που θα αποτελεσει αφορμη
για τη καταστροφικη επενεργεια της Θελησης για Ζωη,
η οποια ρεει διχως σταματημο, μεχρι το ξεζουμισμα μας.
Κι ειναι κι αλλα, τα οποια προτιμω να μην αναφερω για να μη μαυρισω περαιτερω
τη ψυχη εκεινου που αντεξε ολο αυτο το σφυροκοπημα κι εφτασε μεχρι εδω!

Ειναι ευκολο να αντικρουσει καποιος ολη αυτη τη μαυριλα.
Ειναι ευκολο να καταρριφθει επιστημονικα αυτη η θεωρια περι Θελησης για ζωη,
η οποια δεν μπορει να αποδειχθει,
 κι ανηκει ολοφανερα στη σφαιρα της Μεταφυσικης.
Ειναι ευκολο ακομα και να αποδωσει καποιος ολη αυτη τη μαυριλα στη καταθλιπτικη προσωπικοτητα του Φιλοσοφου, ο οποιος, οπως διαβαζουμε στο βιβλιο του ΝτεΜποττον, προσπαθησε να ανοιχτει στο κοσμο, να προσεγγισει καποιες γυναικες, αλλα οι γυναικες δεν ανταποκριθηκαν στο καλεσμα του.

Αλλα ακομα και να δεχτουμε ολη αυτη τη μαυριλα,
η αποδοχη θεωρω οτι εχει κατι το καταπραυντικο.
Πρωτον, αφαιρει την ευθυνη μας για τα δεινα του κοσμου, αποδιδοντας τα σε μια υπερφυσικη αιτια.
Δηλαδη, η ζωη ειναι κατι που δε μπορει να αποφυγει κανεις,
κι αφου δε μπορει να το αποφυγει,
προτιμοτερο ειναι να το απολαυσει οπως μπορει
παρα να θρηνει συνεχως για το κακο που του ετυχε.
Υπαρχει βεβαια κατι το αμφιλεγομενο στα παραπανω λογια, υπαρχει κ η αλλη οψη τους,
που απλως υποδηλωνουν τη παθητικοτητα και την παραιτηση.
Αλλωστε, αυτος που πιστευει οτι δεν ευθυνεται για τιποτα, παυει να αντιδρα απεναντι σε ολα,
και αποδεχεται τη βαρβαροτητα γυρω του διχως τη παραμικρη αντιδραση.

Δευτερον, το να αποδεχτεις μια τοσο σκοτεινη θεωρηση,
μπορει να επενεργησει ανακουφιστικα και παρηγορητικα για ολα τα δεινα που σου συμβαινουν.
Ετσι κι αλλιως, συμφωνα με τον Σοπενχαουερ,
δεν ειμαστε φτιαγμενοι για την Ευτυχια.
Δεν αποτυχαμε εμεις σε κατι,
κι εξαιτιας αυτης της αποτυχιας, αδυνατουμε να τη νιωσουμε,
ηταν εξ αρχης αδυνατον.
Δεν αποτυχαμε εμεις που ο ερωτας δεν ειναι παντοτινος, δεν αποτυχαμε στις σχεσεις μας με τους γυρω μας, δε φταιμε που προδωσαμε τις προσδοκιες τους,
δε φταινε εκεινοι που προδωσανε τις προσδοκιες μας.
Κοιτας κατι που αγαπησες που τωρα σας χωριζει αβυσσος,
και παυεις να εχεις οργη απεναντι του, οργη, ενοχες, η τυψεις.
(Τι λες λοιπον σε αυτον που σε προδωσε καποτε,
η τι λεει αυτος σε σενα;...
Δε φταιμε εμεις μωρο μου, ημασταν καταδικασμενοι εξ αρχης..)

Περα απο αυτο ομως, μαθαινεις και να εκτιμας τις στιγμες ευτυχιας που ενιωσες.
Τις στιγμες που αναλωθηκες μεσα στη φλογα του ερωτα,
οι στιγμες που ενωθηκες με καποιον και ξερεις οτι η ενταση κ το συναισθημα
ειναι κατι που δε θα ξεχαστει ποτε,
γιατι κατι που εζησε εστω για ενα λεπτο, κανεις δε μπορει να στο σβησει απτο μυαλο σου,
κατι που εζησε εστω για ενα λεπτο,
θα ζει για παντα.
Θα σου ανηκει για παντα.

Και καλεισαι να εκτιμας αυτες τις στιγμες,
καλεισαι να μη θεωρεις ποτε την ευτυχια ως κατι δεδομενο,
καλεισαι να παψεις να εισαι κακομαθημενος και παρτακιας στα αισθηματα σου,
καλεισαι να αναγνωρισεις αυτο που στεκεται διπλα σου,
να αναπνευσεις αυτες τις στιγμες μαζι του,
να αναπνευσετε μεσα απο το φιλι μαζι, να αγκαλιαστειτε, να ερωτευθειτε με λυσσα
γιατι ο ερωτας ειναι κατι που μονο ευγενικες και δοτικες ψυχες μπορουν να νιωσουν,
(ειτε ειναι αυταπατη-παγιδα της Wille zum Leben,
ειτε οχι),
και μεσα σε αυτη την ενωση,
να ξεχασεις τις παπαριες του Σοπενχαουερ οσον αφορα τη κυριαρχια καποιας εξωγενoυς Βουλησης.

Και μεσα σε αυτη την ενωση, να θυμηθεις τα λογια αυτου του γεροστριμμενου.

Γιατι αυτη η ενωση, ο,τι κι αν ειναι, παραμενει δωρο,
κι οταν εισαι αχαριστος απεναντι σε ενα δωρο, καποια Θεια Δικη μπορει να στο στερησει
απο δω και περα και να μην το ξαναγευτεις.
Ετσι λοιπον, ακομα κ ο πιο σκοτεινος φιλοσοφος ολων των εποχων, διχως να το καταλαβει πιθανον ουτε ο ιδιος, μας καλεσε να ξανασκεφτουμε τη δυναμη της Συγχωρεσης.

Να συγχωρεσουμε τον Αλλον, που δε καταφερε να ανταποκριθει στις προσδοκιες μας.
Να συγχωρεσουμε και τον εαυτο μας
και να παψουμε να του φορτωνουμε ολου του κοσμου τις ευθυνες.



ΥΓ ΕΔΩ
Ενα ποιημα μου, εμπνευσμενο απο τη Σοπεναουερικη θεωρηση των πραγματων.