ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΑΡΒΙΝΙΣΜΟΣ: ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΡΙΖΑ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ

Ουτε που θυμαμαι ποσες φορες διαβασα τα τελευταια 2 χρονια τη φραση "Κοινωνικος Δαρβινισμος"
To παρακατω αποσπασμα ως ματια στη φιλοσοφικη ριζα του Κακου,
και συγχωρεστε μου τους θεολογικους- μεταφυσικους ορους, αλλα με τετοια Φρικη- Αθλιοτητα σε καιρο ειρηνης κι ευμαρειας, δυσκολα μπορω να τους αποφευγω.
Απο το βιβλιο του Χεργκεχαν, "Εισαγωγη στην Ιστορια της Ψυχολογιας", μεταφραση: Ρενα Καρακατσανη.
Θα αναρτησω λιγα λογια για τη ζωη και το εργο του Χερμπερτ Σπενσερ.
Ποιο ειναι αυτο το μπασταρδι; Διαβαστε να μαθετε ποσο ωραια τα λεει και ποσο νικητριες βγαινουν σημερα οι θεωριες του.

Κοινωνικος Δαρβινισμος.
 Υπαρχει μια βασικη διαφορα μεταξυ Spencer και Darwin ως προς το πως αντιλαμβανονταν την εξελιξη. Για τον Spencer, εξελιξη σημαινε προοδος. Δηλαδη η εξελιξη εχει σκοπο, ειναι ο μηχανισμος δια του οποιου προσεγγιζεται η τελειοτητα. Ο Darwin δεν πιστευε κατι τετοιο:

        Για τον Darwin, η εξελιξη δεν εμφανιζε καποιο προκατασκευασμενο, προεγκατεστημενο η προκαθορισμενο σχεδιο η ταξη απο την αρχη ως το τελος της φυσικης ιστοριας' δεν υπαρχει γενικη κατευθυνση στην εξελιξη, δηλαδη, εσχατος σκοπος η τελικος στοχος στην οργανικη εξελιξη γενικα η στη ανθρωπινη εξελιξη ειδικα. (Birx, 1998, σ.xxii)

  Απο την αλλη πλευρα, για τον Spencer, η επιτευξη της ανθρωπινης τελειοτητας ηταν απλως θεμα χρονου. Ο ιδιος προχωρησε ακομη περισσοτερο, υποστηριζοντας οτι οι εξελικτικες αρχες ισχυουν για κοινωνιες οπως και για ατομα. Η εφαρμογη εκ μερους του Spencer της ιδεας του περι επιβιωσης του ισχυροτερου κατεληξε να ονομαζεται κοινωνικος δαρβινισμος. Συμφωνα με τον Spencer, οι ανθρωποι στην κοινωνια, οπως αλλα ζωα στο φυσικο τους περιβαλλον, παλευουν για επιβιωση και μονο οι ισχυροτεροι (η αρμοστικοτεροι) επιβιωνουν. Αν αφεθουν να λειτουργησουν ελευθερα οι αρχες της εξελιξης, ολοι οι ζωντανοι οργανισμοι θα προσεγγισουν τη τελειοτητα, συμπεριλαμβανομενων των ανθρωπων. Επομενως, η καλυτερη πολιτικη που μπορει να ακολουθησει μια κυβερνηση ειναι μια πολιτικη μη παρεμβασης (laissez- faire), που προνοει για ελευθερο ανταγωνισμο μεταξυ των πολιτων της. Κυβερνητικα προγραμματα σχεδιασμενα για να βοηθησουν τους αδυναμους και τους ενδεεις απλως θα παρενεβαιναν στις εξελικτικες αρχες και θα παρακωλυαν μια κοινωνια στην πορεια της προς μια προιουσα τελειοτητα.

Η ακολουθη δηλωση δειχνει σε ποιο βαθμο πιστευε ο Spencer οτι οι κυβερνησεις θα επρεπε να ακολουθουν μια πολιτικη μη παρεμβασης.
"Αν [ τα ατομα] ειναι επαρκως ολοκληρωμενα [τοσο σωματικα οσο και νοητικα] για να ζησουν, ζουν πραγματι και ειναι καλο να ζουν. Αν δεν ειναι επαρκως ολοκληρωμενα για να ζησουν, πεθαινουν και ειναι καλυτερα να πεθαινουν." (1864, σ.415).
Το ενδιαφερον ειναι οτι ο Spencer ηταν αντιθετος μονο προς τα κυβερνητικα προγραμματα βοηθειας των φτωχων και των αδυνατων. Υπεστηριζε, ομως, την ιδιωτικη φιλανθρωπια, επειδη πιστευε οτι ισχυροποιουσε το χαρακτηρα των δωρητων (Hofstadter, σ.41)

Ειναι προφανες οτι οι ιδεες του Spencer ηταν συμβατες με τον καπιταλισμο και τον ατομικισμο στις ΗΠΑ. Στις Ηνωμενες Πολιτειες, οι ιδεες του διδασκονταν στα περισσοτερα πανεπιστημια και τα βιβλια του πουλουσαν εκατονταδες χιλιαδες αντιτυπα. Μαλιστα, οταν ο Spencer επισκεφθηκε τις ΗΠΑ το 1882, αντιμετωπισθηκε σαν ηρωας. Οπως θα περιμενε κανεις, ο κοινωνικος δαρβινισμος εκτιμηθηκε ιδιαιτερα απο τους μεγαλοβιομηχανους των ΗΠΑ. Σε μια ομιλια του στο Κατηχητικο, ο John D. Rockefeller δηλωσε:

        Η αναπτυξη μιας μεγαλης επιχειρησης ειναι απλως η επιβιωση του ισχυροτερου.......
Το τριανταφυλλο "Αμερικανικη Καλλονη" μπορει να παραχθει με τη λαμπροτητα και το αρωμα που τερπουν αυτον που το βλεπει μονο θυσιαζοντας τα πρωτα μπουμπουκια που αναπτυσσονται γυρω του. Αυτο δεν ειναι μια κακη ταση στις επιχειρησεις. Ειναι απλως η ασκηση ενος νομου της φυσης και ενος νομου του Θεου. (Hofstadter, 1955, σ.45)

 

     Ο Andrew Carnegie προχωρησε ακομη περισοτερο, επιμενοντας οτι, για αυτον, η εξελικτικη θεωρια (ο κοινωνικος δαρβινισμος) αντικατεστησε την παραδοσιακη θρησκεια:


      Θυμαμαι οτι το φως ηρθε σαν πλημμυρα και ολα εγιναν διαυγη. Οχι μονο ειχα απαλλαγει απο τη θεολογια και το υπερφυσικο, αλλα ειχα βρει την αληθεια της εξελιξης. Το "Ολα ειναι καλα αφου γινονται καλυτερα" εγινε το εμβλημα μου, η αληθινη μου πηγη παρηγοριας. Ο ανθρωπος δεν ειχε δημιουργηθει για την υποβαθμιση του, αλλα απο την κατωτερη ειχε εξυψωθει στις ανωτερες μορφες. Ουτε υπαρχει καποιο πιθανο τελος στην πορεια του προς την τελειοτητα. Το προσωπο του ειναι στραμμενο προς το φως. Στεκει στον ηλιο και κοιταζει προς τα πανω (Hofstadter, 1955, σ. 45)

Αυτα απο το συναρπαστικο βιβλιο του Χεργκεχαν, στο οποιο περιγραφονται ολα τα ρευματα της Ψυχολογιας-Ψυχοθεραπειας-Ψυχαναλυσης, καθως και πως επηρεαστηκαν απο τους φιλοσοφους (ξεκινωντας απο τον Θαλη τον Μιλησιο), τους βιολογους, τους ψυχιατρους κλπ κλπ
Επελεξα ομως να αναρτησω ενα αποσπασμα που θα θυμωσει αυτους που θα το διαβασουν αντι να τους τερψει, κι αυτο το εκανα, οπως εξηγω και στην αρχη, για να παρουμε μια ματια στη φιλοσοφικη ριζα αυτης της Φρικης που μας τρωει τις σαρκες.
 Να δουμε και πως σκεφτονται οι Επικυριαρχοι, δηλαδη οι Καπιταλιστες, για την πορεια της Ανθρωποτητας μεσα στον χρονο.
Η συσσωρευση του Κερδους ειναι η Θρησκεια τους, και η Θρησκεια τους νικαει.
Νικαει για πολλους λογους, αλλα ο κυριοτερος ειναι επειδη κι ο λαος εχει την ιδια θρησκεια με αυτους. Ναι, δε καταλαβαινω πως μπορει να εκνευριζεται καποιος με αυτα που διαβασε παραπανω:
 Η αληθεια ειναι οτι τις αποψεις του Σπενσερ τις συμμεριζονται ολοι, πλην των κομμουνιστων.
Μονο ενας κομμουνιστης δικαιουται να εξοργιστει με αυτα που διαβασε, καποιος που δεν ειναι κομμουνιστης δε δικαιουται να εκνευριζεται..... σε διαφορετικη περιπτωση ειναι ψευτης και υποκριτης. Γιατι την ιδια ακριβως θρησκεια του Σπενσερ, του Καρνεγκυ και του Ροκφελερ εχει κι ο ιδιος. Ποσες φορες ειπαμε για τον διπλανο μας που καταστραφηκε οικονομικα "ΚΑΛΑ ΝΑ ΠΑΘΕΙ, ΤΟΥ ΑΞΙΖΕ"; Ποσες φορες δικαιολογησαμε τον πονο, την Ηττα του αλλου σκεφτομενοι οτι "ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ, ΔΕ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΒΙΩΣΟΥΝ ΟΛΟΙ";
Δεν εχει σημασια αν τις παραπανω φρασεις δε τις εκστομισαμε ποτε, ο τροπος ζωης και οι επιλογες μας, οι πραξεις μας δηλαδη, δειχνουν ακριβως αυτο.
Ακριβως αυτο ψηφισαμε τον Ιουνη: Ολοι γνωριζαμε οτι με την επικρατηση του ΠΑΣΟΚΟΝΟΥΔΟΥΔΗΜΑΡ, προδιαγραφηκε με το καλημερα η ψυχικη και σωματικη εξοντωση καποιων δεκαδων χιλιαδων συμπολιτων μας, των ασθενεστερων. Κι ομως, ειτε με τη ψηφο ειτε με την ανοχη, αυτο ειναι που νομιμοποιησαμε και νομιμοποιουμε καθημερινως σκεφτομενοι οτι ΔΕ ΓΑΜΙΕΤΑΙ, ΕΜΕΙΣ ΝΑ ΤΗ ΓΛΥΤΩΣΟΥΜΕ.
Δε γαμιεται, οκ, αλλα δε θα τη γλυτωσεις ουτε εσυ, και με οσα βλεπουμε τελευταια, ουτε το μεγαλυτερο καπιταλιστικο πρεζακι δε μπορει πια να το αμφισβητει.
Ο Ελληνικος λαος, η καλυτερα, η Δυση εν συνολω
-Γιατι μην εχετε την αυταπατη οτι Ιταλοι, Ισπανοι κλπ ειναι τιποτα πιο κοινωνικα ευαισθητοι η μαχητικοτεροι απο εμας, τα ιδια σκατα τρωνε και θα φανε κι αυτοι μαζι μας-
ειναι ο μεγαλυτερος οπαδος του Κοινωνικου Δαρβινισμου: Πιστευουμε οτι καποιοι
(Οι πλουσιοτεροι και Ισχυροτεροι) ανηκουν σε διαφορετικη εξελικτικη βαθμιδα απο τη δικη μας,
οτι αυτοι δικαιουνται να ζουν, οχι εμεις.

Μπορεις καλλιστα να περιμενεις να σε σωσει ο Θεος, αλλα τελικα, μπορει να εχουν δικιο οι Ντειστες (Καρτεσιος κλπ): Τα παντα εν σοφια εποιησε, αλλα μετα μας παρατησε και δε δινει δεκαρα για το δημιουργημα του.
Μπορεις καλλιστα να περιμενεις να σε σωσουν αυτοι που υποσχονται Καπιταλισμο με ανθρωπινο Προσωπο, αλλα ο Καπιταλισμος με Ανθρωπινο Προσωπο, τη παρουσα στιγμη μαλλον αποτελει μεγαλυτερη Μεταφυσικη Ουτοπια ακομα κι απο τη Δευτερα Παρουσια,
αν κι εγω, ως Χριστιανος, πιστευω οτι ειναι πιθανοτερο να μας ξαναερθει ο Ιησους απο το να αποκτησουν φιλευσπλαχνα αισθηματα οι Ροκφελερ, οι Καρνεγκι και οι Ροτσιλντ, οι Σαλλαιοι, οι Δασκαλοπουλαιοι και οι Βαρδινογιανναιοι: Οσο υπαρχουν πλουσιοι, θα υπαρχουν και φτωχοι, τοσο απλα.
Μπορεις καλλιστα να περιμενεις να σε σωσουν οι Αμερικανοι, τα εγχωρια τσιρακια τους που τη πεφτουν στη Μερκελ και μιλανε για δολλαριο, για το Ιππικο που ερχεται να μας σωσει,
το ΔΝΤ που υψωνει για παρτη μας τοιχος προστασιας, τον Ομπαμα η τη Θεια απο το Σικαγο,
αλλα, σκεφτομενος οτι δεν εχει περασει ουτε διετια απο την εποχη που ολοι διαβαζαν Ναομι Κλαιν και μαθαιναν τι εστι ΔΝΤ,
σκεφτομενος λοιπον οτι οι ιδιοι μπορει σημερα να πιστευουν στο καλο ΔΝΤ, καταληγω οτι ειναι ακομψο κι ανηθικο να σαρκαζεις ψυχωτικους: Ετσι, καλυτερα να το σωπασω.

Μιας κι ομως το ριξαμε στη Ψυχολογια, να πω οτι παρατηρω μια συλλογικη ενορμηση προς Θανατο.
Ισως κουραστηκαμε και θελουμε καταβαθος να τελειωνουμε με αυτη τη Φαρσοκωμωδια που λεγεται Ζωη. Το καταλαβαινω αυτο, ομως δε πρεπει, οχι επειδη η Ζωη ειναι ενα Θαυμα που ολοι πρεπει να εκτιμαμε, τριχες, δε πρεπει γιατι ειναι κριμα κι αδικο να συναινουμε δια της ανοχης στον δικο μας μαρασμο και να αφησουμε καποια μπασταρδια να ανθιζουν εις βαρος μας.
Τη πορεια των πραγματων μονο ενα πραγμα μπορει να σταματησει: Το ταξικο μισος.
Απο αυτο να κρατηθουμε και να τους ξεσκισουμε. Δε νομιζω οτι περαν της Λυσσας και του Μισους, θα μπορουσε το ο,τιδηποτε αλλο να μας κρατησει ζωντανους. Η αλληλεγγυη ειναι νεκρη, η ομονοια ειναι νεκρη, η αυτοθυσια ειναι νεκρη, η Αγαπη ειναι νεκρη.
Διχως Αγαπη μεν, θα γινουμε αυτο το οποιο μισουμε,
αλλα αυτα ειναι σκεψεις για να μας απασχολησουν μετα, αφου τους τελειωσουμε,
κι οχι τωρα.