Ο ΜΗΔΕΝΙΣΜΟΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΝΙΤΣΕ:Η ΑΥΓΗ ΤΟΥ ΔΑΙΜΟΝΙΑΚΟΥ.

Παρατιθεται αποσπασμα απο το βιβλιο του Μ.Α.Γκιλεσπι,"Ο ΜΗΔΕΝΙΣΜΟΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΤΣΕ",μεταφραση:Γεωργιος Ν.Μερτικας.

                Ρομαντισμος κ μηδενισμος

            "     Ο ΤΙΓΡΗΣ "
Τιγρη,τιγρη,φλεγομενη λαμψη
στης νυκτος τα δαση:
Ποιο αθανατο χερι η ματια
μπορει να παραστησει τη τρομακτικη σου συμμετρια;

Σε τι απυθμενα βαθη η ουρανους
εκαιγε η φωτια των ματιων σου;
Με τι φτερα αποθαρρευεται να σε γυρευει;
Ποιο το χερι π'αποτολμα ν'αναμετρησει τη φωτια;

Και ποιοι ειναι οι ωμοι και ποια η τεχνη
Που θα λυγιζαν το σφριγος της καρδιας σου;
Και αμα τουτη η καρδια αρχιζει να παλλεται,
Ποιο τρεμαμενο χερι; Και ποια τρεμαμενα ποδια;

Ποιο το σφυρι;Ποια η αλυσιδα;
Σε ποιο καμινι χωνευτηκε το μυαλο σου;
Ποιο το αμονι;Ποια τρομερη λαβη;
Τολμα τους θανατηφορους φοβους της να σου περασει;

Οταν τ'αστρα εριξαν τα δορατα τους
Και ποτισαν τα ουρανια με τα δακρυα τους:
Χαμογελασε οταν ειδε το εργο Του
Αυτος που επλασε τ'αρνι και εσενα εχει πλασει;

Τιγρη,τιγρη,φλεγομενη λαμψη
Στης νυκτος τα δαση!
Ποιο αθανατο χερι η ματια
Τολμα να παραστησει την τρομακτικη σου συμμετρια;

                                                                                    William   Blake

To λαμπρο κ ανησυχητικο ποιημα του Blake μας προσφερει μια βαθυστοχαστη θεωρηση της σχεσης μεταξυ ρομαντισμου κ μηδενισμου χαρη στον τροπο με τον οποιο εκφραζει την ιδεα αυτου που θα αποκαλουσαμε δαιμονιακο.Το πληρες νοημα αυτου του ορου θα γινει σαφεστερο με την εξεταση του υλικου που παρουσιαζουμε σε αυτο το κεφαλαιο,ωστοσο ευθυς εξ'αρχης θα πρεπει να πουμε οτι το δαιμονιακο αναφερεται σε μια σκοτεινη κ πανισχυρη,αν κ κατ'ουσιαν αρνητικη,βουληση,που αποτελει τη βαση των φαινομενων.Αυτη η βουληση μπορει να εκπηγαζει απο τη θεικη αλλα ειναι αντιθετη της,εμψυχωνει κ απελευθερωνει ορισμενα ατομα,αλλα συναμα τα εκσφεδονιζει περα απο τα συνορα της συμβατικης ηθικοτητας,σε ο,τι ειναι ταυτοχρονως μεταρσιωμενη κατασταση υπερανθρωπου κ εκφυλισμενη κατασταση κτηνους.Προκειται για στασιαστες εναντια στον Θεο και ειναι προθυμοι να αποδεχτουν οποιαδηποτε τιμωρια επιτασσεται,αφοβοι,κανοντας ο,τι θελουν,παιρνοντας ο,τι θελουν,καταστροφεις,κατακτητες,επαναστατες.
          Το ποιημα του Blake ειναι λιαν αποτελεσματικο οσον αφορα την επικληση αυτης της δαιμονιακης δυναμης σε ολη της τη ρωμαλεοτητα και την αινιγματικοτητα,θετοντας την ως ερωτημα.Σε ολη την εκταση του ποιηματος το δαιμονιακο δε περιγραφεται,δε κατονομαζεται.Αντ'αυτου,τα δεκαπεντε ερωτηματα τα οποια απαρτιζουν το ποιημα εξεικονιζουν το τρομακτικο ενδεχομενο του.Το ερωτημα για τ δαιμονιακο τιθεται στο ποιημα απο τη μελετη 2 μορφων.Η πρωτη ειναι ο αποκοσμος τιγρης,με τα πυρινα ματια,που ζει στα δυσοιωνα δαση της νυχτας.Η δευτερη ειναι ο ακομη περισσοτερο τρομακτικος,τρομερος κ μυστηριωδης δημιουργος του τιγρη.

Ο τιγρης ειναι ενας καταστροφεας,ενα πλασμα απο την κολαση η απο καποιο διαβολικο ουρανο,γεννημενος κ γεματος αο αδηφαγο πυρ.Ο τιγρης ωστοσο,δεν ειναι απλος καταστροφεας.Μας ελκει ενω συγχρονως μας τρομαζει.Το αμορφο κ και αεναα μεταβαλλομενο πυρ που αποτελει την ουσια του ενσαρκωνεται σε μια φοβερη συμμετρια,που ειναι ωραια κ σαγηνευτικη.Παρα τους κινδυνους λοιπον που εγκυμονει ο τιγρης δεν ειναι δυνατιο να καταδικαστει.Μαλιστα,ο,τι μας γοητευει ειναι ακριβως η επικινδυνοτητα του τιγρη και το ριγος του κινδυνου,η δαιμονιακη ευχαριστηση του τιγρη για την καταστροφη.
        Η εξαρση ωστοσο δεν επαρκει για να δικαιωσει την καταστροφη.Ο βαθυτερος λογος για τον οποιο ο τιγρης δεν μπορει να καταδικαστει ειναι το ενδεχομενο να εχει δημιουργηθει απο την ιδια δυναμη που δημιουργησε κ την υπολοιπη φυση,χωρις να εξαιρεσουμε τον πολυαγαπημενο αμνο του Blake.Εαν ετσι εχουν τα πραγματα,η καταφαση στον αμνο θα απαιτουσε τη καταφαση στον τιγρη.Αυτο θα σημαινε επισης οτι η δημιουργικη δυναμη που ευθυνεται τοσο για τον αμνο οσο κ για τον τιγρη ειναι αντιφατικη,αρα ακατανοητη.Η ιδια η υπαρξη του τιγρη οδηγει σε αυτο το συμπερασμα,αφου ο δημιουργος του ειναι κατ'αναγκην και ο δημιουργος του καταστροφεα.

Αυτο το συμπερασμα ενισχυει την υποψια οτι ειναι ο τιγρης κ οχι ο αμνος,που προσομοιαζει στον δημιουργο,γιατι με την δημιουργια του θανατηφορου τιγρη αυτη η δημιουργικη βουληση αποκαλυπτει τη βαθυτερη αληθεια της,την αποκοσμη δυναμη της,την ανεξαρτησια της απο τους νομους της αντιφασης,και επομενως απο καθε εννοια του καλου κ του κακου.Ο Blake επισημαινει απλως αυτο το ενδεχομενο με ενα ερωτημα που εκφραζει τη φρικιαστικη υποψια του οτι αυτη η δημιουργικη δυναμη ισως να ευνοει,και αρα να εγκρινει,τον καταστροφεα,καθαγιαζοντας τον.Αυτο το ενδεχομενο παραμενει εωτημα για τον Blake,επειδη υπερβαινει τη κατανοηση του ανθρωπου,αλα τιθεται ως ερωτημα,επειδη ο ιδιος γοητευεται απο τον καταστροφεα.Ετσι,o Blake ανακαλυπτει οτι τρεφει απεριοριστο θαυμασμο για τον τιγρημκαι κατα συνεπεια αναγκαζεται να αντιμετωπισει την πιθανοτητα ο ιδιος ο Θεος να ειναι περισσοτερο τιγρης παρα αμνος,σε μεγαλυτερο βαθμο καταστροφεας,ασπλαχνος και δαιμονιακος απο οτι γενικως γινεται παραδεκτο.
                   
Αυτη η ενοραση οδηγει στο κατ'ουσιαν ανησυχητικο συμπερασμα οτι το υψιστο Κακο ισως να ειναι μια στιγμη του υψιστου καλου,οτι ο Θεος ισως να μην εναι αδιαφορος αλλα κακοβουλος,η οτι το δαιμονιακο ειναι η αυθεντικοτερη κ πιο ολοκληρωμενη εκφραση του Θεου και της παντοδυναμης ελευθεριας του.Το ποιημα του Blake,υπ'αυτη την εννοια αποκαλυπτει τη μοιραια γοητεια του ερωτηματος που ωθησε τις πιο ανομοιες και συχνα ανατγωνιστικες μορφες ρομαντισμου στον μηδενισμο,Το δαιμονιακο ομως εδω εξεταζεται υπο το πρισμα της αδιαφανειας του,ως η δαιμονιακη δημιουργικη δυναμη πισω απο τον τιγρη.Ο ιδιος ο τιγρης παραμενει ξενος,απανθρωπος,ανικανος για λογο,εφιαλτικο οραμα καποιας ακατανοητης καταστροφικης μηχανης.Το δαιμονιακο εινα,λοιπον,κατι που απεχει απο την ανθρωπινη ζωη,δυναμη που ασκει γοητεια κ φοβο,αλλα δεν ασκει εξουσια πανω στη πραγματικοτητα.
        Αυτο το κεφαλαιο ειναι ερευνα για την τεραστια ελξη που ασκησε το δαιμονιακο στη φαντασια στις αρχες του δεκατου ενατου αιωνα.Αυτη η ελξη παρακινησε τους στοχαστες της περιοδου να αναπτυξουν σταδιακα καποια συγκεκριμενη κ περιεκτικη αντιληψη για το δαιμονιακο,που το εφερε στο επικεντρο της ανθρωπινης ζωης και πολιτικης.Ετσι,ο ποιητικος τιγρης του Blake γινεται πρακτικη και εν τελει τρομακτικη πολιτικη και κοινωνικη δυναμη.Αυτος ο μετασχηματισμος δεν εγινε μονο απο οσους ελκονται απο το δαιμονιακο αλλα επισης και απο εκεινους οι οποιοι το φοβουνταν,συμπεριλαμβανομενων πολλων απο τουςν πιο εμβριθεις και ισχυρους στοχαστες της περιοδου.Οι τελευταιοι προσπαθησαν να αντικρουσουν η να αναπλασουν αυτη την εννοια του δαιμονιακου,αλλα ακομη κ αυτοι τελικα δεν σταθηκαν ικανοι να το απορριψουν,Κατ'ουσιαν ησαν ακριβως οι αντιπαλοι του ρομαντικου μηδενισμου,οι οποιοι απο αγνοια κ ακουσιως εγιναν οι πλεον ισχυροι συνηγοροι του,ενω οι προσπαθειες τους να αναχαιτισουν τον μηδενισμο,οδηγησαν στην κατισχυση του