ΤΟ ΑΦΗΝΙΑΣΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΥ ΘΕΤΕΙ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΖΩΗΣ ΣΤΗ ΓΗ.

Aλλο ενα αποσπασμα απο το εξαιρετικο βιβλιο του Κρις Χαρμαν,"ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΖΟΜΠΙ, Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΑΡΞ"
Αξιζει 100% τον χρονο που θα αφιερωσει καποιος για να το διαβασει.

"Το 1999, στο αποκορυφωμα των αυταπατων για την παγκοσμιοποιηση και το "νεο οικονομικο υποδειγμα", ο Αντονι Γκιντενς δημοσιευσε ενα βιβλιο με ενα παραξενο τιτλο. Ο Γκιντενς ηταν (και παραμενει) ο πιο γνωστος ακαδημαικος υπερμαχος του "τριτου δρομου", της απορριψης δηλαδη των παλιων προσπαθειων της σοσιαλδημοκρατιας να εξημερωσει τον καπιταλισμο
(Ο ιδιος ο Γκιντενς ειχε αποκληθει ταιριαστα " ο κοινωνιολογος της αυλης του Μπλερ).
Ωστοσο, ο τιτλος του βιβλιου ηταν Ο ΑΦΗΝΙΑΣΜΕΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.
Περιγραφει εναν κοσμο που μοιαζει με αλογο που καλπαζει αφηνιασμενο και οι κυβερνησεις και τα ατομα δεν μπορουν να το σταματησουν, παρα μονο να το καβαλησουν κινδυνευοντας.
Το καλυτερο που μπορουν να κανουν για να επηρεασουν τη πορεια του ειναι, απο τη μια πλευρα, να το σπιρουνιζουν με επενδυσεις κοινωνικου κεφαλαιου και, απο την αλλη, να του τραβανε τα γκεμια με περικοπες στις κοινωνικες  δαπανες. Ομως, οι διαδοχικες κρισεις που εχουν σημαδεψει τις τεσσερις τελευταιες δεκαετιες δειχνουν τη ματαιοτητα τετοιων προσπαθειων.

Ο αφηνιασμενος κοσμος ειναι στην πραγματικοτητα το οικονομικο συστημα που περιεγραψε ο Μαρξ ως το τερας του Φρανκενσταιν, που εχει ξεφυγει απο τον ανθρωπινο ελεγχο, το βαμπιρ που ρουφα το αιμα των ζωντανων σωματων απο τα οποια τρεφεται.
Πραγματι, η αυτοεπεκταση του το οδηγησε να εξαπλωθει σε ολον τον κοσμο, σερνοντας ολοκληρη την ανθρωποτητα στους κυκλους του ανταγωνισμου με στοχο τη συσσωρευση και τη συσσωρευση με στοχο τον ανταγωνισμο.
Ομως, η επεκταση του συστηματος στον 210 αιωνα χαρακτηριζεται, οπως και στα μεσα του 19ου αιωνα οταν ο Μαρξ εκανε τις μελετες του για να γραψει το κεφαλαιο, απο σπασμωδικοτητα, απο μανιασμενα αλματα που ξαφνικα διακοπτονται απο βαθιες κρισεις.
Το στοιχειο που διαπερνα τις φασεις επεκτασης και υφεσης του συστηματος ειναι το αλλο χαρακτηριστικο, το οποιο επεσημανε ο Μαρξ: η καθοδικη πιεση στην κερδοφορια που ειναι η αιτια για τις αποπειρες των καπιταλιστων να περικοψουν μισθους και κοινωνικες παροχες ενω πιεζουν τους εργατες να δουλευουν πιο σκληρα, παρολο που με αυτον τον τροπο ροκανιζουν και την αγορα των καταναλωτικων αγαθων που παραγουν αλλες καπιταλιστικες επιχειρησεις. Ειδαμε το πως αυτα τα στοιχεια συνδυαστηκαν και παρηγαγαν τη μεγαλη κριση του μεσοπολεμου και την επανεμφανιση της κρισης στα μεσα της δεκαετιας του 70. Ειδαμε επισης πως παρηγαγαν την οικονομια της φοσυκας του χρεους που οδηγησε ση μεγαλη καταρρευση του 2007-2009. Στις δεκαετιες που ερχονται, θα δουμε το ιδιο πραγμα να συμβαινει ξανα και ξανα με τη μια η την αλλη μορφη.

Μπορουμε να πουμε οτι το συστημα ειναι ακομα πιο χαοτικο απο οτι την εποχη του Μαρξ. Το ιδιο το μεγεθος των μοναδων που το αποτελουν, το εχουν κανει να χασει καποιο μερος απο την παλια του ευλυγισια. Η καταστροφη καποιων κεφαλαιων μεσω των περιοδικων κρισεων, ενω παλιοτερα εδινε καποιες ανασες ζωης σε οσα κεφαλαια παρεμεναν ορθια, τωρα απειλει να τα τραβηξει κ αυτα στην πτωση. Η παροχη "οξυγονου" απο το κρατος μπορει να αποτρεψει τη πληρη καταρρευση του συστηματος ομως δεν μπορει να αποκαταστησει τη μακροπροθεσμη ζωτικοτητα του. Στην καλυτερη περιπτωση τετοια γιατρικα προκαλουν ενα συντομο διαλειμμα πυρετωδους αναγαλιασης, πριν ακολουθησει ακομα μια καταρρευση. Και το κοστος αυτων των συστηματων που διατηρουν στη ζωη το συστημα, αργα η γρηγορα οδηγουν τις δυνατοτητες του κρατους στα ορια τους.

Τα συγχρονα κρατη ειναι δημιουργηματα του καπιταλιστικου συστηματος και εξελισσονται για να υπηρετησουν τις αναγκες των γεωγραφικων συμπλεγματων των κεφαλαιων που τα αποτελουν.  Οσο περισσοτερο αυτα τα συμπλεγματα εξαρτωνται απο τις σχεσεις τους με το παγκοσμιο συστημα, τοσο περισσοτερο εχουν αναγκη την ισχυ του κρατους για να φροντιζουν για τα συμφεροντα τους. Ωστοσο, ο μονος τροπος για να το κατορθωσει αυτο καθε κρατος ειναι να ασκησει πιεσεις πανω σε αλλα κρατη, συμβαλλοντας με αυτον τον τροπο στην περαιτερω αποσταθεροποιηση του συστηματος συνολικα. Τα μετρα που λαμβανουν τα κρατη στη διαρκεια μιας κρισης για να προστατευσουν τα κεφαλαια που εχουν σε αυτα τη βαση τους, αναγκαστικα παραβιζουν τα συμφεροντα αλλων κεφαλαιων που εχουν τη βαση τους σε αλλα κρατη, με αποτελεσμα ακομα μεγαλυτερη ασταθεια. Η σημασια τους δε περιοριζεται σε μια συγκεκριμενη οικονομικη κριση.
Ειναι μια προγευση για το πως θα μοιαζει ο υπολοιπος 21ος αιωνας.

Ο καπιταλισμος ειναι ενα συστημα που δεν ησυχαζει ποτε.
Δεν παραμενει ποτε ακινητο. Ειτε βρισκεται σε φαση οικονομικης ανθησης ειτε σε φαση υφεσης, ειτε βρισκεται σε ειρηνη ειτε σε πολεμο, ειτε σε μια μεγαλη πολη ειτε σε ενα μακρινο σημειο της υπαιθρου. H ανταγωνιστικη συσσωρευση αναπλαθει οτι ακουμπα ο συστημα και πριν καλα καλα τελειωσει, του δινει ξανα διαφορετικο σχημα. Η ταχυτητα της αλλαγης εχει μεγαλη σημασια απο μονη της. Σημαινει οτι, τα σχετικα οικονομικα βαρη των κρατων στα οποια βασιζονται μοναδες κεφαλαιου, βρισκονται σε διαρκη ροη, καθως τα κρατη χρειαζεται να παρεμβαινουν για να προστατευσουν τα κεφαλαια τους απο τις αναταραξεις του παγκοσμιου συστηματος.

Το προβλημα για τις ΗΠΑ , που βρισκονται στην κορυφη της παγκοσμιας ιεραρχιας, ειναι εντονο.
Η θεση της στηριζοταν στο ρολο της ως χωροφυλακας του παγκοσμιου συστηματος, σαν μια δυναμη που, στο στυλ της μαφιας, προσφερε γενικη προστασια στις υπολοιπες κυριαρχες ταξεις και χρησιμοποιουσε αυτη τη θεση για να εξασφαλισει τα προνομια των κεφαλαιων που ειχαν τη βαση τους στις ΗΠΑ. Οι κρισεις κανουν αυτη τη προνομιουχα θεση πιο αναγκαια απο ποτε για τα εν λογω κεφαλαια. Οι αποτυχιες του "πολεμου κατα της τρομοκρατιας", σημαιναν οτι ηδη απο τα μεσα της δεκαετιας του 2000 αλλα κρατη ενιωθαν περισσοτερη αυτοπεποιθηση να αμφισβητησουν αυτα τα προνομια, οπως εδειξε το απλωμα της επιρροης της Κινας στην Αφρικη, της Ρωσιας σε τμηματα της πρωην ΕΣΣΔ, και των BRICS στα παγκοσμια εμπορικα παζαρια. Κι υστερα η κριση που ξεκινησε
το 2007 και συνοδευτηκε με πολλες προβλεψεις οτι θα φερει καμψη της παγκοσμιας αμερικανικης ηγεμονιας, ακριβως τη στιγμη που πολλες απο τις εταιρειες στρεφονταν για βοηθεια σε αυτη την ηγεμονια.

Ο αμερικανικος ιμπεριαλισμος μπορει για καποια φαση να κοντοσταθει και να αναλογιστει πανω στο πως οι τυχοδιωκτισμοι του του εχουν γυρισει μπουμερανγκ, οπως εγινε για παραδειγμα με τον πολεμο στο Βιετναμ. Ομως, δεν μπορει να εγκαταλειψει τη θεση που κατεχει στη παγκοσμια ιεραρχια δυναμης, ακομα κι αν τουτο σημαινει κι αλλες επιδειξης στρατιωτικης ισχυος σε φτωχες κι αδυνατες χωρες με καταστροφικες συνεπειες. Η αυξηση των χερσαιων δυναμεων στο Ιρακ ειχε σκοπο να διασφαλισει οτι η υποχωρηση εκει δεν θα μετατρεποτα σε ατακτη φυγη απο το Αφγανισταν.
Εχει σημασια οτι ο Μπαρακ Ομπαμα στον πρωτο προυπολογισμο του αυξησε αντι να μειωσει τις στρατιωτικες δαπανες. Και το ιδιο εκαναν στους προυπολογισμους που ανακοινωσαν τον ιδιο μηνα η Ρωσια και η Κινα. Η αιματοβαμμενη διαδρομη που οδηγησε απο την Κορεα στο Βιετναμ και απο εκει στο Ιρακ, δεν εχει φτασει ακομα στο τελος της.

Ομως, δεν τελειωνει εδω το πραγμα. Τα "νεα" περιβαλλοντικα ορια του κεφαλαιου θα επιδρασουν στα παλια οικονομικα ορια. Η κλιματικη αλλαγη, η κορυφωση πετρελαιου (peak oil), οι παγκοσμιες ελλειψεις τροφιμων θα εντεινουν τη γενικη οικονομικη ασταθεια του συστηματος, που εκφραζεται στον κυκλο ανθησης-κρισης, την πτωση του ποσοστου κερδους και τις ροες κεφαλαιων απο κλαδο σε κλαδο και απο χωρα σε χωρα. Στο πρωτο μισο του 2008 ειδαμε μονο μια φευγαλεα εικονα αυτης της αλληλεπιδρασης. Οι αυξανομενες τιμες των τροφιμων και της ενεργειας προκαλεσαν εκτιναξη του πληθωρισμου που δημιουργησε ακομα μεγαλυτερα προβληματα για τις προσπαθειες των κυβερνησεων να αντιμετωπισουν τη πιστωτικη ασφυξια και την ιδια στιγμη πυροδοτησε διαμαρτυριες, ταραχες και εξεγερσεις σε μια σειρα απο χωρες. Θα πρεπει να περιμενουμε πολυ περισσοτερες συγκρουσεις αναμεσα και μεσα στα κρατη, καθως τα προβληματα της ασφαλειας τροφιμων και της ενεργειακης ασφαλειας θα οδηγησουν σε μετατοπισεις υπεραξιας απο καποια τμηματα της αρχουσας ταξης σε καποια αλλα και θα προκαλουν λαικη αγανακτηση. Και καθ'ολη τη διαρκεια, τα σημεια καμπης που θα περνα η κλιματικη αλλαγη μπορει να πληττουν απροειδοποιητα εκατομμυρια ανθρωπους, οπως το κανουν και οι πολεμοι και οι οικονομικες κρισεις, αλλα πολυ πιο καταστροφικα.

Η πιο εντονη παραδοχη των πιθανων συνεπειων εχει προελθει απο το Πενταγωνο, το υπουργειο Αμυνας των ΗΠΑ, σε μια περιοδο κατα την οποια η επισημη θεση της κυβερνησης των ΗΠΑ ηταν να αρνειται την πραγματικοτητα της κλιματικης αλλαγης. Το Πενταγωνο προειδοποιησε για τον κινδυνο
"ελλειψεων τροφιμων εξαιτιας μειωσεων στην παγκοσμια παραγωγη τροφιμων"
"μειωμενη διαθεσιμοτητα και ποιοτητα ποσιμου υδατος σε σημαντικες περιοχες λογω αλλαγων στην κατανομη των βροχοπτωσεων, που θα προκαλουν περισσοτερες συχνα πλημμυρες και ξηρασιες"
οπως και για "παρεμποδιση της προσβασης σε πηγες ενεργειας λογω των παγων στη θαλασσα και των εντασεων των θυελλωδων ανεμων" 
Συμφωνα με τα συμπερασματα του Πενταγωνου, το αποτελεσμα θα ηταν πιο συχνοι πολεμοι για το ελεγχο πλουτοπαραγωγικων πηγων και εμφυλιοι πολεμοι.

                        Με τις τοπικες και παγκοσμιες ικανοτητες μεταφορας μειωμενες,
οι εντασεις θα αυξανονται σε ολο τον κοσμο, οδηγωντας στην υιοθετηση δυο στρατηγικων:της αμυντικης και της επιθετικης. Τα εθνη που εχουν τις δυνατοτητες θα μετατρεψουν τα συνορα τους κυριολεκτικα σε φρουρια, κρατωντας τους πορους τους για τα ιδια. Λιγοτερο τυχερα κρατη, ιδιαιτερα εκεινα που εχουν παλιες εχθροτητες με τους γειτονες τους, μπορει να ξεκινησουν συγκρουσεις με στοχο την προσβαση σε τροφιμα, καθαρο νερο η ενεργεια. Μπορει να σχηματισουν πολυ παραταιρες συμμαχιες, αφου οι αμυντικες προτεραιοτητες θα μετατοπιζονται και ο σκοπος θα ειναι η αποκτηση πορων για την επιβιωση παρα η θρησκειαμ η ιδεολογια η η τιμη του εθνους....

Θα διαμορφωθει ενας "ολο και περισσοτερο ατακτος και επικινδυνος κοσμος"
(Λεπτομερειες της Εκθεσης του Πενταγωνου δημοσιευτηκαν για πρωτη φορα στον Observer στις 22 Φλεβαρη του 2004.)

Θα προκειται για την αταξια σε εναν κοσμο οπου οκτω απο τα μεγαλυτερα κρατη διαθετουν πυρηνικα οπλα που ειναι στραμμενα εναντια σε αλλα κρατη, ενω δεκαδες αλλα εχουν στη κατοχη τους
"συμβατικα οπλοστασια" πολλες φορες πιο καταστροφικα απο εκεινα του Β Παγκοσμιου Πολεμου.
και οπου η διαδοση της πυρηνικης ενεργειας μπορει να προσφερει σε αυτα τα συμβατικα οπλα στοχους με τεραστια καταστροφικη ισχυ.
Το αφηνιασμενο συστημα μας απειλει με κατι περισσοτερο απο περιοδικες κρισεις και φρικτους πολεμους. Θετει σε αμφισβητηση την ιδια τη συνεχιση της ανθρωπινης ζωης στη Γη.
Το συστημα της αλλοτριωμενης εργασιας πλησιαζει στο ανωτατο σημειο της καταστροφικοτητας. Το ζητημα ειναι, αν αυτοι που παραγουν αυτη την εργασια μπορουν να παρουν τον ελεγχο του πλουτου της και να τον υποβαλλουν σε συνειδητο ελεγχο.